Тожикистонлик меҳнат муҳожири кундалигидан - иккинчи ҳикоя - Наср - Тожикистон - Материаллар

Бош саҳифа » Материаллар » Тожикистон » Наср

Тожикистонлик меҳнат муҳожири кундалигидан - иккинчи ҳикоя

УМИД Кутилмаган можаро ва шам ёритган юрагим Кўзим уйқуга илинган экан, стюардесса қизнинг овози уйғотиб юборди: «Яна йигирма дақиқадан сўнг самолёт Хўжанд аэропортига қўнади…»Йигирма минут… Демак, узоғи билан бир соатга қолар-қолмас уйда бўламан. Лекин, шу самолётнинг ярим тунда етиб келиши яхши эмас экан. Уйга бориб онажонимнинг уйқуларини бузаманми! Самолёт Хўжандга яқинлашган сари юрагим ҳаприқиб кетяпти. Ўз-ўзимга, нега намунча ёш боладек ҳовлиқасан, ўзингни боссанг-чи, дейман. Мана, зинапоядан тушиб боряпман. Кимдир бу ернинг қишин-ёзин тўхтамайдиган шамолидан ёзғиради. Мен эса, шамол келтираётган ҳаводан тўйиб-тўйиб нафас оламан. Мен уйимга келяпман, уйимга! «Нега хизматдан қочиб юрибсан?» Орадан беш-ўн дақиқа ўтмасдан зинапоядан тушаётганимдаги хуш кайфиятдан асар ҳам қолмайди. Одатда ҳар бир юртда ўз фуқаролари чегарачилар томонидан текширилмасдан ўтказиларди. Бизнинг аэропортда эса чегарачи йигит йўлимни тўсди. -Қани, бир ҳужжатингни кўриб қўяйлик. Гарчи ўзимдан ёш йигитнинг сенсираши жиғимга тегса-да, индамасдан ҳужжат кўрсатдим. - Мана яна биттаси қўлга тушди. Йигирма беш ёшга кирган экан, - деди аскар йигит шеригига. - Олиб бор ановиларнинг олдига! Иккинчи аскар йигит мени туртиб-туртиб бир хонага олиб кирди. У ерда учта йигит турарди. Улардан биттаси тинмасдан титрарди. Йигитлардан биттасини танидим - Москвадан мен билан бирга учиб келган, мендан икки-учта олдиндаги ўриндиқда ўтирган йўловчи. - Ана энди тўртовлон бирга хизмат қиласизлар! Аскар йигит чиқиб кетгач, танишиб олдик. Қолган йигитлар ҳам Москвадан учиб келишган экан, ҳужжатларини кўришибди-да, шу хонага олиб киришибди. Йигитлардан бири мактабни битирар-битирмас Россияга кетганлигини, уйдагилари кузги хизмат чақириғи тамом бўлди, келавер, дейишгач, йўлга чиққанини айтди. У тўрт йилдан бери уйида бўлмаганини айтаётганида эшик очилиб, қишки спорт кийими кийиб олган киши кириб келди. У аввалига менинг қулоғимга пичирлади: - Рассида топган пулингдан уч-тўрт минг рубл чўзсанг, уйингга кетаверасан. - Менинг ортиқча пулим йўқ, - тўнғиллаганимни сезмай қолдим. - Ие, ҳали шундайми, майли-майли, хизматда икки йил қийналиб юрганингда менинг таклифимни кўп эслайсан, ана шунда бурнингни тишлайсан! У бошқа йигитларнинг қулоғига пичирлай бошлади…У чиқиб кетгач, новча бир сержант кириб келди. У менга ва яна бир йигитга қараб тиржайди: - Қани, менинг орқамдан юринглар, тез юринглар! Қачонгача хизматдан қочиб юрасанлар? Барибир қўлга тушдингларми? - Мен ҳеч қачон хизматдан қочмаганман, - дедим жаҳлимни боса олмай. - Йигирма беш ёшгача хизмат қилмасдан Масквада яшириниб юрасану яна тилинг бор сени, - деди сержант. - Мен аллақачон хизмат қилиб қўйганман, - дедим унинг кўзига тик қараганча. Сержант довдираб турар экан, чўнтагимдан ўзим билан Москвага олиб кетган ҳарбий дафтарчамни кўрсатдим. У дафтарчамдаги ёзувларни синчиклаб ўқиди, у ёқ-бу ёғини ағдариб кўрди, ундаги суратга, менга тикилди. - Нега хизмат қилганингни бирданига айтмадинг? Сержант мени айбдор қилишга уринарди. - Сенлар сўрамасдан, қамаб қўйсаларинг, кимга айтаман? - Ким қамабди сени! Бор-бор, сенга жавоб!.. Мен юкимни олиб ташқарига чиққанимда орқамдан таниш овоз эшитилди: - Ака, мениям қўйиб юборишди, - деди мактабни битирар-битармас Москвага ишга кетган йигит. - Айтган пуллари билан жиғилдонларига урдим! Ҳаммамизни қўйиб юборишди. Унинг айтишича ҳалиги йигитларнинг биттаси оилада ёлғиз ўғил экан, иккинчиси Москвада, университетда ўқир экан… - Умид, укажон! Менга қараб қучоқ очганча келаётган акамни кўрар эканман, йигитнинг гапини охиригача эшитмасдан, у томон югургиладим. - Нима бўлди, ука, самолёт қўнганига икки соат ўтай деди, энди чиқдинг? Мен индамасдан раҳматли отамнинг ҳидлари келиб турган акамни қайта-қайта қучоқлардим… Қоп-қоронғи кўчалар Мен акамнинг машиналарига ўтирганимданёқ унга йўл-йўлакай нега узоқ ушланиб қолиш сабабини айта бошладим. - Ҳар йили баҳор ва кузда мана шу аҳвол. Уйма-уй хизмат ёшидаги йигитларни қидириб юришади, йўлда мошинларни тўхтатишиб, текширишади. Сенга ўхшаб ўз ихтиёри билан хизматга борадиганлар камда. Ука, нега йигитлар хизматдан бунчалик безиллашади? - акам йўлдан кўз узмай гапирардилар. Мен индамадим. Гапни бошқа ёққа бурдим. Онамни, опамни, янгам, поччам, жиянларимни, аммаларим, тоғаларимни сўрадим. - Худога шукр, ҳаммамиз соғ-саломатмиз, фақат онам сени кўп соғинганлар. Уч йилда бир келиб-кетмадинг-а, ука! Мен хижолат бўлиб, машина ойнасидан кўчага кўз тикдим. Аэропортдан узоқлашар-узоқлашмас атрофни қоп-қоронғилик қамраб олганди. Йўлнинг икки тарафида қопқо-райган дарахтлар, гўё эгалари кўчиб кетгандайин деразасидан шуъла милтилмаётган уйлар. Онда-сонда шам ёқилганми, қўлчироқми, қайси бир деразадан хира нур кўриниб қолади. Йўлни эса, машиналар чироғи ёритиб боради… Мен кетаётганимда ҳам шундай эди, демак, ҳалигача электр таъминоти яхшиланмабди-да. Кўзини йўлдан узмасдан бораётган акамдан қишлоғимизда неча соат электр берилаётганлигини сўрамоқчи бўламан ва тезда ўзимни тияман. Ҳадемай, ўзим етиб борганимда кўриб-биламан-ку! Акамнинг хаёлларини бузиб нима қиламан? Ўқувчиларидан кўнгил уза олмаган акам Биз оилада тўрт фарзандмиз. Акам мендан бир мучал катталар, иккимизнинг орамизда икки қиз - икки опам туғилган. Акам мактабда ишлайдилар. Нечта ҳамкасблари, аввал эркаклар, кейин аёллар ўқитувчиларнинг ҳам анчагинаси мактабдан кетишди, лекин акам кетмадилар. «Мен шу… болаларсиз туролмайман. Ана қанча маҳоратли, тажрибали муаллимлар мактабдан кетиб қолишди. Мактабда ким қолди? Аллақачон пенсияга чиққан чол-кампирлар. Уларнинг борига шукр. Дарсларини ҳалол ўтишади. Айрим ҳамкасбларим эса… Уларга соат ва соатга ёзиладиган пул бўлса бўлди. Болалар саводли бўлишадими, ё ғирт савод-сиз, бу билан сира ишлари йўқ. Олий маълумот олган ёшлар мактабга келишяпти. Лекин кўплари узоқ ишламасдан кетиб қолишяпти. Мана бир ставкамиз, сен тушунишинг учун айтаман, доллар билан ҳисоблаганда, 100 дан ошди, ўзимизнинг пулга 500 га етди, лекин ёшларга бу ҳам кам-да. Россияга жўнаб қолишади, йўлини топган ўзимизнинг бозорларга савдога чиқишади. Кейин эски муаллимлар директорга шарт қўйишади - агар икки ставка бермасаларинг, кетиб қоламан, дея…» Акамнинг ўтган ой телефонда айтган гапларини эслайман. Россияга келмайсизми, сизбоп яхши ишлар бор, деганимда, айтгандилар бу гапларини. Акамнинг фақат ўқувчиларини эмас, онамни ташлаб кетишга кўнгиллари қўймаслигини биламан. Мен Москвадаман, опаларим кўп келишса, бир ҳафтада икки марта онамдан хабар олишар. Шундайгина ёнимиздаги ҳовлида яшайдиган акам эса, ишга жўнашдан олдин бир, дарсдан сўнг, таксида одам ташиб, ҳориб-чарчаган бўлса-да, кечқурун бир онамдан хабар олиб турадилар. Қўлида шам тутган онам Хайрият, акамнинг битта эскироқ «Жигули»лари бор. Ўша билан одам ташиб, рўзғор тебратадилар. «Ака, ўзингизни кўп қийнаманг», десам, «мен сенчалик қийналаганим йўқ-ку, укажон, бир ёқда жиянларингнинг бўйи ўсиб қоляпти, муаллимликнинг ҳозирги нони билан уч болани ўқитиб, уйли-жойли қилиб бўлармиди», дегандилар. Қишлоқнинг ката кўчасига кириб бордик. Тунда машина оз. «Жигули» гўё учиб борар-ди. Мен машинанинг бирон қадоққа урилиши ё ғилдираги ўйдим-чуқурга тушиб қолиши-дан хавотирланаман. Акамдан машинани секинроқ ҳайдашни сўрайман. - Хавотирланма, ука, бултур бу кўчани асфалт қилиб беришди. Йўл бўшлигида тезроқ юриб олайин, - дейди акам қишлоқдаги катта янгиликдан хабарсиз қолганимга ҳайрон бўлгандайин менга бир қараб олиб. Ана, «Жигули» кўчамиз томон бурилди. Машина чироқларининг ўткир ёруғида кўкка бўялган дарвозамиз кўринди. Унинг ёнидаги эшикча очиқ. Дарвозамиз ёнидаги олча тагида тўхтаётган машинага термулганча рўмоллари учини тишлаган, қўлларида шам онам, онажоним турардилар… Манбъа: http://bbc.co.uk/uzbek
1 2 3 4 5 Рукн: Наср \| Қўшди: Davron (08.04.2014) \| Муаллиф: УМИД
Кўрилди: 663 \| Рейтинг: 0.0/0